در ادامهی آموزشهای مربوط به باتری ها ، در این قسمت قصد داریم که به معرفی انواع باتری و دسته بندیهای مختلف اون بپردازیم تا شما آشنایی بهتری باهاشون پیدا کنید. پیشنهاد میکنم که حتما بخش اول این آموزش رو مرور کنید تا بتونید استفادهی کامل از این آموزش رو ببرید.
به طور خلاصه، توی این آموزش دسته بندی مختلف انواع باتری ها رو بررسی میکنیم. به طور کلی، باتریها شامل دو دستهی باتریهای اولیه و باتریهای ثانویه میشن.
دسته بندی باتری ها:
باتری اولیه (Primary Battery) (غیر قابل شارژ):
باتری های اولیه یک بار مصرف هستند و به مرور زمان مقاومت داخلی اشان بر اثر دشارژ، زیاد شده و توانایی جریان دهی اشان کاهش می یابد؛ در نتیجه ولتاژ خروجی به جای مثلا؛ 1.5 ولت، 0.5 ولت می شود. علاوه بر دشارژ شدن در داخل مدار، این نوع باتری در حالت بی باری هم یک مقدار تخلیه شارژ دارند که معمولا نسبت به باتری های قابل شارژ کمتر است.
این نوع باتری ها معمولا قیمت کمتری نسبت به نوع قابل شارژ دارند؛ دلیل آن هم جریان دهی کمتر و ساختار شیمیایی ارزان قیمت است. ولتاژ نامی سل این باتری ها معمولا 1.1 تا 3.8 ولت می باشد. این باتری ها کاربرد محدودی دارند و معمولا در وسایل الکترونیکی کوچک و حساس بکار می روند. از مزایای این نوع باتری ها می توان به راحتی و سرعت در استفاده از آن ها اشاره کرد؛ نیاز به شارژ و مدار کنترل وضعیت باتری ندارد و می توان بدون مشکل از حداکثر ظرفیتشان استفاده کرد.
دسته بندی از لحاظ ساختار شیمیایی:
- Zinc-carbon : ولتاژ نامی: 1.2 تا 1.6 ولت. ویژگی وکاربرد: ارزان قیمت، عمومی.
- Zinc–chloride : ولتاژ نامی: 1.5 ولت. ویژگی وکاربرد: گران تر از نوع کربنی، عمومی. به عنوان heavy duty شناخته می شوند و طول عمر و جریان دهی بیشتری نسبت به مدل کربنی دارند.
- Alkaline : ولتاژ نامی: 1.15 تا 1.5 ولت. ویژگی وکاربرد: گران تر از نوع کلریدی، عمومی. طول عمر و جریان دهی بیشتری نسبت به نوع کلریدی دارند.
- Nickel hydroxide : ولتاژ نامی: 1.7 ولت. ویژگی وکاربرد: نشتی خیلی کم و جریان دهی بالا دارد.
- Lithium : ولتاژ نامی: 1.7 تا 3.8 ولت (بستگی به ساختار شیمیایی اش دارد). ویژگی و کاربرد: گران قیمت، مناسب برای سیستم های حساس، دشارژ خیلی کم در حالت بی باری (مناسب برای پشتیبانی از مدار جریان پایین به مدت زیاد)، جریان دهی بالا. بعضی از این نوع باتری توانایی تحویل جریان های بالا تر از باتری قابل شارژ دارند؛ به همین دلیل در دوربین های عکاسی به خوبی عمل می کنند. باتری های سکه ایی اکثرا از این نوع هستند.
- Mercury oxide : ولتاژ نامی: 1.2 تا 1.34 ولت. ویژگی وکاربرد: ولتاژ تثبیت شده و جریان دهی بالا. تولید آن به دلیل مضر بودن ساختار شیمیایی اش متوقف شده است.
- Zinc–air : ولتاژ نامی: 1.1 تا 1.6 ولت. ویژگی وکاربرد: قیمت بالا، قابلیت پیادهسازی در ابعاد بسیار کوچک. قابل استفاده در دستگاههای کوچک نظیر ساعت مچی و سمعک.
- Silver-oxide : ولتاژ نامی: 1.5 تا 1.85 ولت. ویژگی وکاربرد: قیمت بسیار بالا، این باتری از پایداری بالای برخودار است و از آن در دستگاههای تجاری و نظامی برای تغذیه پشتیبان میکروکنترلرها و CPU ها استفاده میشوند. معمولا به عنوان باتری سکه ایی در تجهیزات حساس به کار می روند.
دسته بندی از لحاظ سایز:
- (3R12 (4.5 V : سایز: 67 × 62 × 22 میلی متر. ظرفیت: 1.2 تا 6.1 آمپر/ساعت. نوع: اولیه. ولتاژ نامی: 4.5 ولت.
- D : سایز: 34.2 × 61.5 میلی متر. ظرفیت: 2 تا 12 آمپر/ساعت. نوع: اولیه و ثانویه. ولتاژ نامی: 1.5 ولت.
- C : سایز: 50× 2 میلی متر. ظرفیت: 3.8 تا 8 آمپر/ساعت. نوع: اولیه و ثانویه. ولتاژ نامی: 1.5 ولت.
- AA : سایز: 5× 14.5 میلی متر. ظرفیت: 0.6 تا 3 آمپر/ساعت. نوع: اولیه و ثانویه. ولتاژ نامی: 1.5 ولت.
- AAA : سایز: 5× 10.5 میلی متر. ظرفیت: 0.5 تا 1.2 آمپر/ساعت. نوع: اولیه و ثانویه. ولتاژ نامی: 1.5 ولت.
- AAAA : سایز: 5× 8.3 میلی متر. ظرفیت: 0.625 آمپر/ساعت. نوع: اولیه. ولتاژ نامی: 1.5 ولت.
- A23 : سایز: 5× 10.3 میلی متر. ظرفیت: 0.055 آمپر/ساعت. نوع: اولیه. ولتاژ نامی: 12 ولت.
- A27 : سایز: 2× 8 میلی متر. ظرفیت: 0.022 آمپر/ساعت. نوع: اولیه. ولتاژ نامی: 12 ولت.
- Nine-volt : سایز: 48.5 × 26.5 × 17.5 میلی متر. ظرفیت: 0.12 تا 1.2 آمپر/ساعت. نوع: اولیه و ثانویه.
- (Button (coin : سایز: ثابت نیست. ظرفیت: 0.025 تا 1 آمپر/ساعت. نوع: اولیه. ولتاژ نامی: 1.5 تا 3 ولت.
انواع دیگری از سایز های باتری موجود است؛ ولی رایج ترین آن ها در دسته باتری های اولیه معرفی شدند.
باتری ثانویه (Secondary Battery) (قابل شارژ):
باتری ثانویه از لحاظ سایز تنوع بیشتری نسبت به نوع اولیه دارند و کاربرد آن نیز بیشتر است. این نوع باتری دارای حساسیت بیشتری نسبت به دشارژ و عوامل محیطی مثل دما و رطوبت می باشند. برای استفاده صحیح از این نوع باتری نیاز به مدارات؛ کنترل ولتاژ و جریان شارژ و دشارژ، حفاظت اتصال کوتاه، اتصال معکوس و دما است. از مزایای آن می توان به جریان دهی بیشتر در قیمت کمتر اشاره کرد. ولتاژ نامی کوچک ترین سلول این باتری 1.2 تا 4.2 ولت است. در این نوع باتری خطراتی مثل انفجار، نشتی و آلودگی زیستی وجود دارد. البته در نوع باتری اولیه نیز دو مشکل نشتی و آلودگی زیستی وجود دارد ولی در مقابل انفجار مقاومت بیشتری دارند.
انواع سل باتری های قابل شارژ با چیدمان لایه ایی و مارپیچی شکل:
- Cylindrical cell : در باتری های استوانه ایی شکل بکار می رود.
- Prismatic cell : در باتری های بزرگ مستطیل شکل بکار می رود.
- Pouch cell : در باتری های کم حجم تبلت و موبایل کاربرد دارد.
برای مشاهده لیست کامل انواع باتری میتونید به این لینک مراجعه کنید.